Wilt u wat meer mijn grenzen respecteren?
Irene is rond de vijftig. Ze is naar de introductie workshop gekomen, omdat ze regelmatig hoort dat ze een scherpe tong heeft. Daar wil ze wat aan doen. Het verzoek is het sluitstuk van de dag en ze kijkt me vragend aan. “Mmmm”, zeg ik: “Hoe doe ik dat, jouw grenzen respecteren? Mijn grenzen zijn de jouwe niet. Wat moet ik dan doen of zeggen, zodat ik zeker weet dat ik jouw grenzen respecteer?” vraag ik.
Opzouten
Haar casus is de supermarktscène. Haar zin: “[Waarneming] Nu ik sta te betalen en uw kar tegen mijn been aan voel, [Gevoel] raak ik me nerveus en geïrriteerd, [Behoefte] omdat ik respect wil voor mijn ruimte en privacy terwijl ik betaal.” En nu het actieverzoek. “Waarom vraag je niet gewoon of hij opzout?” zegt Leo. De hele groep schiet in de lach. “Wilt u een stuk naar achteren met uw kar?” suggereert Sandra. “Bijvoorbeeld!” zeg ik. “En je kunt variëren”, voeg ik toe. “Als je duidelijker je grens wilt aangeven, kun je vragen of hij twee stappen naar achteren wil gaan of wat maar jouw grens is om in privacy te betalen. Hoe concreter, hoe beter.”
Concreet
Actieverzoeken werken het meest effectief als je zo concreet mogelijk aangeeft wat je precies wilt dat de ander doet of zegt. Wat voor jou vanzelfsprekend is, is dat voor een ander niet. We kunnen geen gedachten lezen. Het ‘verzoek’ van Irene: “Wilt u wat meer mijn grenzen respecteren?” was eigenlijk meer een vage wens, niet concreet, niet specifiek en ook niet meetbaar. Net als: “Wil je voortaan meer rekening met me houden?” Ja, schat, dat wil ik wel, maar hoe doe ik dat? De zin: “Wil je voortaan ’s avonds voor het slapen gaan de vaatwasser uitruimen?” wordt al veel concreter…
Sambal
Je zegt aan tafel tenslotte ook niet: “Wil je me aangeven wat ik zo lekker vind?” In plaats van aannemen dat de ander weet wat jij op dat moment lekker vindt, kun je beter zelf meer duidelijkheid geven en je disgenoot vragen om de sambal aan je door te geven. Je vraagt de ander een gunst, die daardoor de kans krijgt om jouw leven te verrijken met een simpele daad. Of je doet impliciet een verzoek aan jezelf, staat op en pakt zelf de sambal in de keuken. In het dagelijkse leven kan concreet maken wat je wel wilt knap lastig zijn, zeker als je hebt geleerd om te zeggen wat je niet wilt, zoals: ophouden met roken, stoppen met herrie maken, kappen met zinloos geweld en al helemaal geen smoesjes meer.
“Wie een eis hoort heeft twee mogelijkheden: onderwerping of rebellie.”
Marshall Rosenberg
Wil je niet...?
Ik zie in mijn trainingen regelmatig deelnemers die geen idee van hebben wat ze willen. Vooral mensen die van jongs af aan voor anderen hebben leren zorgen en ‘pleasen’, hebben vaak een feilloze antenne voor wat anderen nodig hebben, terwijl ze niet of nauwelijks contact kunnen maken met hun eigen Behoeften. Laat staan dat ze daar een verzoek aan kunnen koppelen. Hoewel inlevingsvermogen in de ander een belangrijk aspect is van dit gedachtegoed, begint GC met zelfempathie: contact maken met jezelf en wat voor jou belangrijk is, met jouw Behoefte. En daar besteden we aan het begin van een cursus ruimschoots tijd aan: aan het uitzoeken van wat we zelf nou eigenlijk willen.
- Susana Rusch
Misschien ook interessant voor jou
